नवजात बाळाला कावीळ होणे – काळजी घ्या पण घाबरू नका!

👶 नवजात बाळाला कावीळ होणे – काळजी घ्या पण घाबरू नका!
बाळ जन्मल्यानंतर २–३ दिवसांनी त्याच्या त्वचेला आणि डोळ्याला पिवळसर रंग येतो का?
तर हे "नवजात कावीळ" (Neonatal Jaundice) असण्याची शक्यता आहे.
खूप आई-बाबा यामुळे घाबरतात, पण खरं पाहिलं तर नवजात कावीळ ही खूप सामान्य आणि वेळेवर बरी होणारी स्थिती आहे.

📌 नवजात कावीळ म्हणजे काय?
नवजात कावीळ ही एक अशी स्थिती आहे जिथे बाळाच्या रक्तात बिलरुबिन (bilirubin) नावाचं द्रव्य वाढतं, ज्यामुळे बाळाच्या त्वचेला आणि डोळ्याला पिवळसर रंग येतो.
हे बिलरुबिन शरीरात लाल रक्तपेशी (RBC) तुटल्यावर तयार होतं. बाळाचं यकृत (liver) अजून पूर्णपणे कार्यरत नसल्यानं हे बिलरुबिन बाहेर टाकायला वेळ लागतो – आणि त्यामुळे कावीळ होते.

🍼 ही कधी होते?
सामान्यतः बाळाच्या जन्मानंतर २ ते ५ दिवसांदरम्यान

वेळेवर जन्मलेली बाळं, प्री-मॅच्युअर (premature) बाळं आणि काही वेळा स्तनपान करणाऱ्या बाळांमध्ये

ही स्थिती १० दिवसांपर्यंत सामान्य मानली जाते

⚠️ लक्षणं काय असतात?
त्वचेला आणि डोळ्याच्या पांढऱ्या भागाला पिवळसरपणा

बाळ जास्त झोपाळू वाटणं

दूध पिणं कमी होणं

बाळ खूपच शांत किंवा सुस्त वाटणं

गंभीर प्रकरणात – थंडी, ताप किंवा अंग आखडणं

💡 पालकांनी काय करावं?
✅ बाळाला वेळच्या वेळी आणि भरपूर दूध पाजावं (मुलांचं यकृत बिलरुबिन बाहेर टाकण्याचं काम करतं)
✅ बाळाच्या त्वचेत पिवळसरपणा वाढतोय का हे लक्षात घ्या
✅ डॉक्टरांनी सांगितल्यास bilirubin test करून घ्या
✅ काही वेळा बाळाला फोटोथेरपी (phototherapy) देतात – निळ्या प्रकाशाखाली ठेवून उपचार केला जातो
✅ आईचं दूध चालू ठेवा – तेच त्याचं सगळ्यात मोठं औषध आहे

❗ डॉक्टरांचा सल्ला कधी घ्यावा?
पिवळसरपणा छाती, पोट किंवा पायांपर्यंत गेलेला असेल

बाळ दूध पिणं पूर्णपणे बंद करत असेल

बाळ झोपेतून उठत नसेल किंवा अती सुस्त वाटत असेल

जन्मानंतर १०–१५ दिवसांनंतरही कावीळ कमी होत नसेल

घरच्या औषधांवर किंवा उन्हात ठेवण्याने काहीच फरक पडत नसेल

🌟 निष्कर्ष:
नवजात कावीळ ही बाळाच्या शरीराची नैसर्गिक प्रक्रिया आहे –
जी फक्त थोडं प्रेम, काळजी आणि डॉक्टरांचं मार्गदर्शन यानेच सहज बरी होते.
आई-वडिलांनी घाबरू नये, पण दुर्लक्षही करू नये.
लवकर लक्षात घेतलं, तर बाळाला आरोग्यदायी सुरुवात मिळते.